پس از انجام همه این مقدمات باید شروع به خواندن نماز کنیم. اما قبل از شروع باید ترتیب نمازها، تعداد رکعات و نیز تعداد رکعات سنت و فرض آنها را بدانیم.
 

نماز صبح

نماز صبح جمعاً چهار رکعت است. دو رکعت سنت و دو رکعت فرض. ابتداء دو رکعت سنت و سپس دو رکعت فرض را میخوانیم.

نماز ظهر

نماز ظهر جمعاً ده رکعت است. چهار رکعت سنت، چهار رکعت فرض و دو رکعت سنت. ابتداء چهار رکعت سنت و بعد چهار رکعت فرض و سپس دو رکعت سنت را میخوانیم.

نماز عصر

نماز عصر چهار رکعت فرض است.

نماز مغرب

نماز مغرب جمعاً پنج‌ رکعت است. سه رکعت فرض و دو رکعت سنت. ابتداء سه رکعت فرض و سپس دو رکعت سنت را میخوانیم.
 

نماز عشاء

نماز عشاء جمعاً شش رکعت است. چهار رکعت فرض و دو رکعت سنت. ابتداء چهار رکعت فرض و سپس دو رکعت سنت را میخوانیم.

نماز وتر

نماز وتر سه رکعت واجب است که پس از نماز عشاء خوانده میشود. وتر نماز جداگانه‌ای از نماز عشاء است و در حقیقت ما روزانه شش ‌گونه نماز میخوانیم. اما چون سبب وجوب نمازهای روزانه اوقات آنها هستند و نمازهای عشاء و وتر نیز هم‌ زمان میباشند ـ البته نماز وتر بعد از نماز عشاء خوانده ‌میشود ـ از این رو عشاء و وتر را یکی به حساب آورده و اصطلاحاً نمازهای پنجگانه اطلاق میگردد. ما در هر شبانه روز جمعاً «32» رکعت نماز میخوانیم که «17» رکعت آن فرض، «12» رکعت آن سنت و «3» رکعت آن واجب است.

نمازهای سنت را به هیچوجه نباید با جماعت خواند و حتماً باید به تنهایی خوانده شود. اما نمازهای فرض در صورت کثرت افراد، سنت است که با جماعت خوانده شود؛ زیرا پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم تأکید بسیاری در این خصوص نموده و فرموده‌اند: «ثواب نمازی که با جماعت خوانده شده، از ثواب نمازی که به تنهایی خوانده شده است «27» برابر بیشتر میباشد».

و نیز در حدیث دیگری میفرمایند:«جماعت سنت مؤکده است، فقط شخص منافق از این سنت روگردان است». لذا نمازهای فرض را تا جایی که میتوانیم باید سعی کنیم با جماعت بخوانیم. اما در صورت تنها بودن میتوان آنرا نیز به تنهایی اداء نمود. اما نماز وتر، به غیر از ماه مبارک رمضان که با جماعت خوانده میشود در بقیه ایام سال باید به تنهایی اداء گردد.

 
طریقه خواندن نماز

1ـ نیت. قبل از هر چیز اینگونه نیت میکنیم: نیت کردم خواندن (2ـ 3ـ 4) رکعت (فرض ـ واجب ـ سنت) نماز (صبح ـ ظهر ـ عصرـ مغرب ـ عشاء ـ وتر) را تنها برای خداوند.

2ـ تکبیره الاحرام یا تکبیر تحریمه. پس از گفتن نیت، آقایان دو دستان خود را تا نرمه ی گوش و خانمها نیز تا سینه بالا برده و در همان حال باید بگویند: «الله اکبر». باید توجه داشت که هنگام بالا بردن دستها کف آنها رو به قبله باشد.

3ـ گذاشتن دست راست بر روی دست چپ. پس از گفتن الله اکبر، دست راست را بر روی دست چپ، مردها زیر ناف و خانمها روی سینه باید بگذارند. طرز قرار دادن دستها اینگونه است که مردها باید دو‌ انگشت شصت و انگشت کوچک را به مچ دست چپ حلقه کرده و بقیه انگشتان را نیز روی دست چپ، صاف قرار دهند. اما خانمها همـه ی انگشتـان دو دسـت را بـه هـم چسبـانیـده و دست راست را بر روی دست چپ باید بگذارند.

4ـ ثناء. سپس اینگونه ثناء میخوانیم:«سُبْحَانَکَ اللهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ وَ تَبَارَکَ اسْمُکَ وَ تَعَالَی جَدُّکَ وَ لاَ اِلَهَ غَیْرُکَ».

5ـ سوره فاتحه. پس از آن، سوره فاتحه را میخوانیم. اما قبلاً باید اعوذ بالله و بسم الله را نیز بگوییم: «اَعُوْذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیْم، بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیْم، اَلْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعَالَمِیْنَ، الرَّحْمَنِ الرَّحِیْمِ، مَالِکِ یَوْمِ الدِّیْنِ، اِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ اِیَّاکَ نَسْتَعِیْنُ، اِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیْمَ، صِرَاطَ الَّذِیْنَ اَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ، غَیْرِ الْمَغْضُوْبِ عَلَیْهِمْ، وَ لاَ الضَّآلِّیْنَ، آمین».

6ـ سوره. پس از خواندن فاتحه، سوره دیگری را نیز باید بخوانیم. در اینجا برای مثال سوره اخلاص را ذکر میکنیم. باید توجّه داشت که قبل از سوره به هیچوجه نباید اعوذ بالله را گفت: «قُلْ هُوَ اللهُ اَحَد، اَللهُ الصَّمَدُ، لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُوْلَدْ، وَ لَمْ‌یَکُنْ لَّهُ کُفُواً اَحَد».

7ـ رکوع. پس از خواندن سوره، با گفتن الله اکبر، رکوع کرده و نیم ‌تنه بالا را خم میکنیم طوریکه سر و گردن با سرین برابر گردد. البته برای خانمها اینچنین رکوع کردن لازم نبوده و کافی است که اندکی خم شوند. در همان حال، سه بار آرام و شمرده میگوییم: «سُبْـحانَ رَبِّــیَ الْعَظِیْم».

8ـ بلند شدن از رکوع. سپس با گفتن «سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَه»، از رکوع بلند شده و کاملاً صاف میایستیم و در همان حالت ایستاده میگوییم: «رَبَّنَا لَکَ الْحَمْد». باید توجه داشت که این، در صورت خواندن نماز به تنهائی است. اما در صورت خواندن نماز با جماعت، نمازگزار فقط باید «رَبَّنَا لَکَ الْحَمْد» را بگوید.

9ـ سجده. سپس با گفتن «الله اکبر» به سجده میرویم. طریقه سجده کــردن اینگونه است: ابتداء زانوان خود را بر زمین نهاده و بعد در حالیکه انگشتان هر دو دست را به هم چسبانیده‌ایم، دو کف دست را طوری بر زمین میگذاریم که بتوان صورت را میان آنها قرار داد. سپس بینی و بعد پیشانی را میان دو دست بر زمین میگذاریم. به هنگام سجده باید دقّت کرد که مردها بازوهای خود را از پهلو، و شکم را نیز از ران‌ها دور نگه داشته و خانمها نیز عکس این را انجام دهند. وقتیکه به همین ترتیب سجده کردیم سه بار آرام و شمرده میگوییم: «سُبْحَانَ رَبِّیَ الاَعْلَی». سپس با گفتن «الله اکبر»، از سجده برخاسته و اندکی مینشینیم. و بعد دوباره به سجده رفته و سه بار میگوییم: «سُبْحَانَ رَبِّیَ الاَعْلَی».

10ـ قیام. پس از اتمام تسبیحات سجده، با گفتن «الله اکبر» بلند شده و میایستیم. طرز برخاستن از سجده بر عکس همان طریقی است که به سجده رفته بودیم. بدین گونه که ابتداء پیشانی و بعد بینی و پس از آن دو دست و سپس زانوان را از زمین بلند میکنیم. بدین ترتیب رکعت اول تمام میشود.

11ـ رکعت دوم. حالا باید رکعت دوم را شروع کنیم. رکعت دوم نیز همانند رکعت اول است. اما با اندکی تفاوت. در رکعت دوم نباید ثناء «سبحانک» را خوانده و اعوذ بالله را گفت. فقط با گفتن بسم الله الرحمن الرحیم سوره فاتحه و بعد سوره دیگری همانند سوره اخلاص را تلاوت کرده و سپس رکوع و سجود میکنیم. مراحل انجام رکوع، سجده، طرز گفتن تسبیحات و طریقه برخاستن از آنها، همگی به همان ترتیب مذکور بوده و هیچگونه تفاوتی با رکعت اول ندارد.

12ـ تشهّد. پس از اتمام سجده ی رکعت دوم، مینشینیم و اینگونه تشهّد میخوانیم: «اَلتَّحِیَّاتُ للهِ وَ الصّلَوَاتُ وَ الطَّیِّبَاتُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحْمَهُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ، اَلسَّلامُ عَلَیْنَا وَ عَلَی عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِیْنَ، اَشْهَدُ اَنْ لاَّ اِلَهَ اِلاَّ الله وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُوْلُهُ».

13ـ صلوات. پس از اتمام تشهد، اگر نمازی که در حال خواندن آن هستیم دو رکعتی باشد، باید صلواتها را نیز بخوانیم اینگونه: «اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ عَلَی آلِ مُحَمَّدٍ کَمَا صَلَّیْتَ عَلَی اِبْرَاهِیْمَ وَ عَلَی آلِ اِبْرَاهِیْمَ اِنَّکَ حَمِیْدٌ مَّجِیْد. اَللَّهُمَّ بَارِکْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ عَلَی آلِ مَحَمَّدٍ کَمَا بَارَکْتَ عَلَی اِبْراهِیْمَ وَ عَلَی آلِ اِبْراهِیْمَ اِنَّکَ حَمِیْدٌ مَّجِیْد».

14ـ دعا. سپس این دعا را نیز باید بخوانیم: «اَلَّلَهُمَّ اغْفِرْلِیْ وَ لِوَالِدَیَّ وَ لِاُسْتَاذِیْ وَ لِجَمِیْعِ الْمُؤْمِنِیْنَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِیْنَ وَ الْمُسْلِمَاتِ، اَلاَحْیَآءِ مِنْهُمْ وَ الاَمْوَاتِ، رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً وَ فِی الآخِرَهِ حَسَنَهً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ وَ احْشُرْنَا مَعَ الاَبْرَارِ بِرَحْمَتِکَ یَا اَرْحَمَ الرَّاحِمِیْنَ.

15ـ سلام. پس از اتمام دعا، به دو طرف سلام میدهیم. یعنی صورت را اول به طرف راست چرخانده و میگوییم: «السَّلاَمُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَهُ اللهْ» و بعد به طرف چپ گردانده و باز میگوییم: «السَّلاَمُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَهُ اللهْ». بدین ترتیب خواندن نمازهای دو رکعتی تمام میشود.

16ـ رکعت سوّم. اگر نمازی که ما در حال خواندن آن هستیم «3» رکعتی باشد، پس از اتمام تشهد رکعت دوم، بدون اینکه صلواتها را بخوانیم باید بلند شده و بایستیم. در اینجا لازم است به یک نکته اشاره کنیم که ما فقط دو گونه نماز «3» رکعتی داریم: 1ـ نماز مغرب «فرض» 2ـ نماز وتر «واجب». طریقه خواندن نماز «3» رکعتی فرض (مغرب) اینگونه است که پس از برخاستن از رکعت دوم، ابتداء بسم الله الرحمن الرحیم گفته و بعد فقط سوره فاتحه را میخوانیم؛ زیرا نمازی که ما میخوانیم فرض بوده و در نمازهای فرض تنها در دو رکعت اول سوره خوانده میشود؛ لذا بدون اینکه سوره بخوانیم به همان طریق سابق، رکوع و بعد سجده میکنیم. سپس از سجده برخاسته و مینشینیم.
ابتداء تشهد و بعد صلوات، سپس دعا را به همان طریق مذکور به آرامی خوانده و بعد به دو طرف سلام میدهیم. بدین ترتیب خواندن نمازهای «3» رکعتی فرض تمام میشود.

اما خواندن نمازهای «3» رکعتی واجب (وتر) بدینگونه است که پس از برخاستن از رکعت دوم، ابتداء بسم الله الرحمن الرحیم گفته و بعد سوره فاتحه و سپس سوره دیگری را نیز میخوانیم؛ زیرا نمازی که ما میخوانیم واجب بوده و در نمازهای واجب و سنت لازم است در همه رکعات به غیر از فاتحه، سوره دیگری نیز خوانده شود. لذا در اینجا نیز به غیر از فاتحه، سوره دیگری نیز میخوانیم. پس از اتمام سوره، با گفتن «الله اکبر»، مردها دستها را تا نرمه ی گوش و خانمها نیز تا مقابل سینه بالا برده و طبق روشی که قبلاً ذکر کردیم باید دست راست را بر روی دست چپ قرار دهیم. در همین حال باید دعاء قنوت را بخوانیم. اینگونه: «اَلَّلهُمَّ اِنَّا نَسْتَعِیْنُکَ وَ نَسْتَغْفِرُکَ وَ نُؤْمِنُ بِکَ وَ نَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ وَ نُثْنِیْ عَلَیْکَ الْخَیْرَ، نَشْکُرُکَ وَ لاَ نَکْفُرُکَ، وَ نَخْلَعُ وَ نَتْرُکُ مَنْ یَّفْجُرُکَ. اَلَّلهُمَّ اِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ لَکَ نُصَلِّیْ وَنَسْجُدُ وَ اِلَیْکَ نَسْعَی وَ نَحْفِدُ، نَرْجُوْ رَحْمَتَکَ وَ نَخْشَی عَذَابَکَ اِنَّ عَذَابَکَ بِالْکُفَّارِ مُلْحِقْ. سپس با گفتن «الله اکبر»، به رکوع و بعد به سجده میرویم. پس از برخاستن از سجده به همان ترتیب مذکور، تشهد، صلوات و دعا را با آرامش کامل خوانده و بعد به طرفین سلام میدهیم. بدین ترتیب خواندن نماز وتر تمام میشود.

17ـ رکعت چهارم. اگر نمازی که ما در حال خواندن آن هستیم «4» رکعتی باشد باید پس از اتمام سجده رکعت سوم، بلند شده و بایستیم. ابتداء بسم الله الرحمن الرحیم گفته و بعد سوره فاتحه را بخوانیم. سپس طبق همان طریقی که ذکر کردیم، اگر نماز سنت باشد، باید بعد از فاتحه سوره دیگری را نیز بخوانیم. اما اگر نماز فرض باشد بدون اینکه سوره دیگری بخوانیم با گفتن «الله اکبر» به رکوع و بعد به سجده میرویم. پس از اتمام سجده مینشینیم. ابتداء تشهد و بعد صلوات و سپس دعا را به ترتیب و به آرامی میخوانیم. و در انتهاء به دو طرف سلام میدهیم. بدین ترتیب خواندن نمازهای «4» رکعتی تمام میشود.

دعای پس از نماز

پس از اتمام نمازهای فرض، بهتر است این دعا را بخوانیم: «اَسْتَغْفِرُ اللَّهْ، اَسْتَغْفِرُ اللَّهْ، اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الْعَظِیْمَ الَّذِیْ لاَ اِلَهَ اِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّوْمُ‌ وَ اَتُوْبُ اِلَیْهِ. اَلَّلهُمَّ‌ اَنْتَ‌ السَّلاَمُ وَ‌ مِنْکَ السَّلاَمُ، فَحَیِّنَا یَا رَبَّنَا بِالسَّلاَمِ، وَ اَدْخِلْنَا دَارَکَ دَارَ السَّلاَمِ، تَبَارَکْتَ رَبَّنَا وَ تَعَالَیْتَ یَا ذَاالْجَلاَلِ وَ الاِکْرَامِ، لاَ اِلَهَ اِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیْکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیِیْ وَ یُمِیْتُ، وَهُوَ حَیٌّ لاَیَمُوْتُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلَی کُلِّ شَئٍ‌ قَدِیْرٌ».
 

تسبیحات بعد از نماز

پس از خواندن نمازهای فرض و اتمام سنتهای بعد از آن، شایسته است این تسبیحات را نیز بگوییم. بدین ترتیب:
1ـ سُبْحَانَ اللَّهْ، «33» بار
2ـ اَلْحَمْدُ لِلَّهْ، «33» بار
3ـ اَللَّهُ اَکْبَرْ، «34» بار
4ـ لاَ اِلَهَ اِلاَّ اللَّهْ، «10» بار
5ـ مُحَمَّدٌ رَسُوْلُ اللَّهْ، « 1» بار
6ـ اَلَّلهُمَّ صَلِّ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ عَلَی آلِهِ وَ صَحْبِهِ وَ سَلِّمْ، «10» بار
7ـ اَسْتَغْفِرُ اللَّهْ،«100» بار
8ـ یَا هَادِیْ، «20» بار
9ـ اَلَّلهُمَّ صَلِّ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ عَلَی آلِهِ وَ صَحْبِهِ وَ سَلِّمْ، «10» بار